Bilgisayar kullanımı ergonomisi hakkında insanlar pek bilgi sahibi olmadığı için genelde ağrılar ve rahatsızlıklar yaşamaktadır.
Peki Ergonomi Nedir?
- Ergo: İş
- Nomos: Bilim (Yasalar)
- Ergonomi: İşbilim (Yunanca)
- 1949 yılında İngiltere’de bu isim ortaya atılmıştır.
Tanımı ise; İnsanın yaşam kalitesini yükseltmek amacıyla işin ve işyerinin daha insanca olmasını sağlayarak çalışanın sağlığının korunması ve iş veriminin artırılmasına yönelik olarak günlük hayatta ve çalışma hayatında kullanılan her türlü araç ve gerecin insana uydurulmasına yönelik faaliyetler bütünüdür.
Uluslararası Ergonomi Örgütü (IEA) , Haziran 2000’de yaptığı tanıma göre ergonomiyi bir meslek olarak tanımlamaktadır. Ergonomi çalışma çevresindeki stresleri ve insanların bu streslerle uyumu inceler.
Ergonominin Amacı Nedir?
- İşçi sağlığı ve iş güvenliğinin sağlanması
- İşgücü kayıplarının önlenmesi
- Yorulmanın ve iş stresinin azaltılması
- İş kazaları ve mesleki risklerin minimalizasyonu
- Verimlilik ve kalitenin yükseltilmesi
Ergonominin Konuları Nelerdir?
- Gürültü, aydınlatma, ısı, titreşim, çalışma alanının dizaynı, el aletleri dizaynı, makina dizaynı, sandalye dizaynı, ayakkabı dizaynı ve iş dizaynı, mesai saatleri, vardiya, mola saatleri, yemek rejimi vs.
Ergonominin Hedefleri Nelerdir?
- İnsancıllık ve Ekonomiklik
- Sağlığın Korunması
- İşin Sosyal Uygunluğu
- Teknik Ekonomik
Ergonominin 3 Alanı Vardır;
- Fizyolojik Ergonomi
- Bilişsel Ergonomi
- Örgütsel Ergonomi
Bilgisayar Kullanırken Nelere Dikkat Etmeliyiz?
Kas iskelet sistemi büro-ofis işlerinde çalışan meslek gruplarında oldukça yüksek oranda etkilenmektedir. Sıklıkla boyun, bel, üst ve alt ekstremite yapıları zarar görür.
OFİS ÇALIŞANLARI İÇİN RİSK FAKTÖRLERİ:
- İş sırasındaki duruş biçimi (postür) ve hareketler.
- Yineleme ve iş temposu.
- Hareketlerin şiddeti (kuvvet).
- Çevresel faktörler
- Psikososyal problemler
Tüm bu faktörler baz alındığında bilgisayar kullanıcılarının en büyük sorunları görme, işitme ve eklem ağrıları olarak görünüyor. Bu da bilgisayar kullanımı ergonomisi bilmiyor olmaya bağlı ortaya çıkıyor.
Peki Ne Yapmalıyız?
- Masa başında doğru oturuş şekli,
- Ergonomik kullanım,
- Ergonomik çalışma koltuğu,
- Ofis egzersizleri,
- Sık karşılaşılan sorunlara yönelik korunma prensipleri belirlemeliyiz.
Oturma Düzeni Nasıl Olmalı?
- Çalışanın masa altında ayaklarını uzatabileceği ve vücut hareketini kolayca değiştirebileceği alan olmalıdır.
- Ayaklar düz olarak yere temas etmeli,diz 90 derece açılı olmalı, sandalyede beli destekleyen parça olmalı, sırt dik, omuzlar rahat, dirsekler 90 derece açılı ve bilekler nötral pozisyonda tutulmalıdır.
- Eğer ayaklar yere temas etmiyorsa, ayaklara ek bir destek yerleştirilmelidir.
- Masa ve dizler arası mesafe 5cm den az olmamalı.
- Bacakların hareketi kısıtlanmamalı.
- Sırt desteği olan bir sandalye kullanılmalı.
- Ayaklar zeminden ayrılmadan ,çalışma masasına yada klavyeye uygun yükseklikte olmalı.
- Baş nötral pozisyonda tutulmalıdır.
- Büro çalışanını, tüm alanlara rahatlıkla ulaşabilmeli ve bu sırada vücudu eğilip bükülmemelidir.
- Oturma postürü sürekli değiştirilmelidir.
Koltuk Ayarı Nasıl Olmalı?
- Yükseklik ayarı.(A)
- Kol desteği.(B)
- Sırt ve Bel desteği.(C)
- Dirsek desteği.(D)
- Boyun desteği(E)
Mouse ve Klavye Kullanımında Dikkat Edilmesi Gerekenler:
- Doğru bir el-mouse yerleşimi için klavye ve mouse aynı yükseklikte olmalıdır.
- Mouse klavyenin yanında olmalıdır.
- Bileğinizi düz bir çizgide tutmalısınız.
- Mouse kullanırken bileğinizi sağa ya da sola doğru bükmemeye dikkat etmelisiniz.
- El ve avuç içinizi yukarı ve aşağı doğru döndürme hareketini fazla yapmamaya dikkat edin.
- Klavye ya da mouse ne fazla küçük ne de fazla büyük olmalıdır.
Monitör ve Masa Yerleşimi: Göz Sağlığı İçin Monitörün Karşısında Nasıl Oturmalı?
- Monitöre uzaklık, görüntüye, ekran çözünürlüğüne, yazıların okunabilirliğine ve monitörün büyüklüğüne bağlıdır. Ortalama olarak göz-ekran uzaklığı 50-65 cm olmalıdır.
- Ekran üzerine düşen yansımaları önlemek için monitörün eğim açısını değiştirmelisiniz.
- Sık sık göz kırpma işlemini yapmalısınız.
- 15-20 dakikada bir gözlerinizi monitörden uzaklaştırmalı ve gözlerinizi uzak bir yere odaklamalısınız.
- Monitörünüzü temiz tutmalısınız.
- Monitördeki yansımaları en aza indirmeye çalışmalısınız.
- Monitörün tepe noktası göz seviyenizden daha aşağıda olmalıdır
- Ekranda çok küçük karakterler kullanmayın.
- Ekran kontrastını gözünüzü yormayacak şekilde ayarlayabilirsiniz.
- Ekran filtresi kullanmanız monitörden gelen kimi zararlı ışınları önleyecektir.
- Bilgisayar kullanılırken ışık yandan gelmeli, bilgisayarın üzerinden gelmemelidir.
Çalışma Masasında Alan Planlaması Nasıl Olmalıdır?
Aşağıda belirtilen ölçüler ışığında uzaklıklar belirlenmelidir:
Bunlara Ek Olarak:
- Ortamın nem oranı %40-60 arasında olmalı.
- Ortamın sıcaklığı aniden değiştirilmemeli.
- Alerjik bir durum söz konusu ise duvardan duvara halı döşenmiş olmamalı, havalandırma etkin ve iyi olmalı, hava filitresi kullanılmalı.
- Hijyen açısından bilgisayar ve elektronik donanım 6 ayda bir temizlenmeli.
- Vardiya saatleri çalışanlara göre ayarlanmalı.
- Çalışma ortamı gürültülü olmamalı, dışardan gelecek gürültülere karşı pencerelerde izolasyon sağlanmalı.
Tüm bu bilgiler ışığında kendinize en uygun ekipmanları da almanızla beraber sağlığınız minimal ölçülerde etkilenecektir.